#Issiqxonasertifikati #Qishloqxoʻjaliksubsidiyalari #Turkistonqishloqxoʻjaligi #Yoqilgʻisubsidiyalar #Issiqxonafermerchiligi #Qishloqxoʻjaliksiyosat #Energikkostsinagroxoʻjaligi #Sertifikatlashmarkazlari #Subsidiyalarning shaffofligi #MarkaziyOsiyoqishloqxoʻjaligi
Turkiston qishloq xo‘jaligi landshafti sezilarli o‘zgarishlarni boshdan kechirmoqda, o‘z faoliyati uchun yoqilg‘i uchun subsidiyalar olishga intilayotgan issiqxona egalari uchun sertifikatlashtirish jarayoni joriy etilgan. 1-yil 2023-maydan amalga oshirilgan ushbu harakat fermerlar, agronomlar, qishloq xo‘jaligi muhandislari, fermer xo‘jaliklari egalari, qishloq xo‘jaligi sohasida faoliyat yuritayotgan olimlar uchun keng ko‘lamli ta’sir ko‘rsatadi. Keling, ushbu rivojlanish bo'yicha so'nggi ma'lumotlar va tushunchalarni va bu qishloq xo'jaligi hamjamiyati uchun nimani anglatishini batafsil ko'rib chiqaylik.
Issiqxonalarni sertifikatlash va subsidiyalar
Turkiston viloyatining issiqxonalarni sertifikatlash bo‘yicha maxsus komissiyasi fermer xo‘jaliklariga qarashli issiqxonalarga qo‘yiladigan texnik talablarni belgilash bo‘yicha astoydil ish olib bordi. Milliy standartlar agentligi (Gosstandart) tomonidan qo'yilgan ushbu talablar issiqxonalarning muayyan sifat va xavfsizlik standartlariga javob berishini ta'minlashga qaratilgan. Ushbu sertifikatlash jarayonining eng muhim jihati uning issiqxona yoqilg'isi uchun subsidiyalar olish bilan bog'liqligidir.
Soʻnggi maʼlumotlarga koʻra, Turkistonda 3,366 gektar maydonda jami 1,517 ta issiqxona mavjud. Shunisi e'tiborga loyiqki, bu mamlakatdagi barcha issiqxonalarning 71 foizini tashkil qiladi. Sertifikatlash zarurati, shuning uchun mamlakat qishloq xo'jaligi hamjamiyatining muhim qismi uchun muhim ahamiyatga ega.
Qiyinchiliklar va maqsadlar
Turkistonning issiqxona sektorida subsidiyalarga ehtiyoj paydo bo'lishining asosiy sabablaridan biri qo'shni Markaziy Osiyo mamlakatlariga nisbatan energiya manbalariga nisbatan yuqori tariflardir. Narxlarning bunday farqi mahalliy sharoitda yetishtirilayotgan issiqxona mahsulotlarining raqobatbardoshligiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. Ushbu muammolarga javoban hukumat sanoat va fermer xo'jaliklarida ishlatiladigan ko'mir va gaz xarajatlarini subsidiyalash choralarini ko'rdi.
Biroq Turkistonda ko‘mir va gazning qo‘shni davlatlarga nisbatan qimmat bo‘lishi sabablari rasmiylar tomonidan aniq tushuntirilmagan. Bu agrar sektorda subsidiyalar dasturining shaffofligi va samaradorligi haqida xavotir uyg‘otadi.
Subsidiyalardan kim foyda ko'radi?
Subsidiya dasturining maqsadi issiqxona egalarini energiya xarajatlarida qo'llab-quvvatlash bo'lsa-da, mablag'lar mo'ljallangan oluvchilarga to'g'ridan-to'g'ri etib bormasligidan xavotirlar mavjud. Buning o'rniga, yonilg'i bozoridagi vositachilar bu subsidiyalarni olib qo'yishi va fermerlarga minimal yengillik qoldirishi mumkinligidan qo'rqishadi.
Sertifikatlash markazlari
Sertifikatlash jarayoni Chimkent va Sariog‘ashda joylashgan markazlar orqali osonlashtiriladi. Ushbu markazlar belgilangan standartlarga muvofiqligini tekshirish va issiqxona faoliyatiga malakali muvofiqlik sertifikatlarini berish uchun javobgardir. Hozirda 15 ta issiqxona xo‘jaligi ushbu sertifikatlarni oldi, qo‘shimcha 89 ta ariza ko‘rib chiqilishi kutilmoqda.
Qish mavsumi yaqinlashar ekan, Turkistondagi issiqxona egalari chorrahada qolishdi. Sertifikatlash jarayoni yoqilg'i xarajatlarini subsidiyalar bilan ta'minlashga qaratilgan bo'lsa-da, shaffoflik va ushbu mablag'larning yakuniy benefitsiarlari haqida savollar tug'dirdi. Ma'lumotlar shuni ko'rsatadiki, yaqin oylarda mintaqadagi issiqxonalarning faqat bir qismi ushbu subsidiyalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo'ladi.
Ushbu ishlanma subsidiyalar dasturida shaffoflik va mas'uliyatni oshirish zarurligini ta'kidlab, mo'ljallangan benefitsiarlar, issiqxona egalari va fermerlar Turkiston qishloq xo'jaligi sektoriga o'zlarining muhim hissalarini qo'shish uchun zarur bo'lgan yordamni olishlarini ta'minlaydi.
Kelgusi oylarda manfaatdor tomonlar, jumladan, fermerlar, agronomlar, qishloq xo‘jaligi muhandislari, fermer xo‘jaliklari egalari va olimlar sertifikatlashtirish jarayoni va subsidiyalarning mahalliy qishloq xo‘jaligi sanoatini rivojlantirish bo‘yicha o‘z oldiga qo‘ygan maqsadlariga xizmat qilishini diqqat bilan kuzatib borishlari kerak.